Familie en vrienden

In veel gevallen heeft de komst van een kind impact op relaties met familie, vrienden, of kennissen. Hier wordt beschreven hoe en in hoeverre vrouwen vinden dat de relatie met hen is veranderd tijdens de zwangerschap en na de geboorte. Ook worden reacties vanuit de omgeving op de zwangerschap en de geboorte en steun uit de omgeving van de vrouwen beschreven.

Verschillende vrouwen geven aan dat de relatie met hun familie tijdens de zwangerschap niet veranderde. Voor anderen was dat anders. Inge vertelt bijvoorbeeld dat de band met haar familie sterker werd tijdens de zwangerschap. Een vrouw met hyperemesis gravidarum vertelt dat haar familie meelevend was; tegelijkertijd vond ze het lastig om aan haar familie te laten zien hoe het echt met haar ging en dat ze haar zwangerschap best pittig vond. Eén vrouw geeft aan dat een paar familieleden “niet echt blij” voor haar waren en kreeg ze van hen kritiek op haar keuzes. Dit leidde tot stress waarna ze besloot het contact met hen te vermijden. Enkele vrouwen vertellen dat de band met hun ouders veranderde. De een ervaarde meer afstand tot haar ouders tijdens de zwangerschap; terwijl Emine vond dat haar vader zorgzamer was. Een aantal vrouwen geeft aan dat de band met hun moeder tijdens de zwangerschap specialer werd. De band met de schoonmoeder werd voor de een beter, maar andere vrouwen kregen meer moeite met hun schoonmoeder.

Sommige vrouwen vertellen dat de relatie met hun (schoon)ouders en broers en zussen is veranderd door de komst van hun kind. Zo vertelt Claudia hoe mooi ze het vindt om te zien dat de generaties opschuiven en dat haar ouders door de komst van haar kind een nieuw doel in hun leven hebben. Een andere vrouw vertelt dat haar partner en zij zich nu pas realiseren hoeveel hun ouders voor hen hebben gedaan toen zij klein waren. Dit heeft geleid tot een intensere band met hun ouders. Andere vrouwen voelen met name met hun moeder extra raakvlakken. Zo vertelt Eva dat er in de relatie met haar moeder een soort extra dimensie bij is gekomen nu ze ook moeder is. Een aantal vrouwen vertelt dat ze meer behoefte hebben aan contact met hun (schoon)ouders en dat ze hen dan ook vaker zien of telefonisch spreken. Andere vrouwen vertellen dat hun relatie met hun familie juist niet is veranderd. Carian vindt dat de relatie niet is veranderd, maar merkt wel dat de gespreksonderwerpen tegenwoordig anders zijn.

De geïnterviewde vrouwen hebben de impact van de zwangerschap op de relaties met hun vrienden wisselend ervaren. Een aantal vrouwen geeft aan dat vriendschappen helemaal niet beïnvloed zijn door hun zwangerschap. Andere vrouwen vertellen dat zij zich met sommige vriendinnen sterker verbonden voelden en met anderen minder sterk. Zo voelden sommige vrouwen zich extra verbonden met vriendinnen die ook zwanger waren of al kinderen hadden. Anne (A) vertelt dat ze met vriendinnen die kinderen hadden ervaringen kon delen; terwijl haar vriendinnen zonder kinderen geïnteresseerd waren in haar ervaringen om zich te kunnen voorbereiden op een eventuele zwangerschap. Andere vrouwen vertellen dat ze tijdens de zwangerschap minder tijd en energie hadden voor het onderhouden van vriendschappen, bijvoorbeeld als gevolg van zwangerschapsklachten of omdat ze behoefte hadden aan rust. Andere vrouwen benoemen dat de gesprekken met vriendinnen anders zijn. Een aantal vrouwen vertelt dat vriendschappen veranderden – bijvoorbeeld doordat vriendinnen in een andere levensfase zaten. Enkele vrouwen benoemen dat vriendschappen veranderen doordat sommige van hun vriendinnen niet zwanger konden raken. Hierdoor stokte het contact soms.

Een aantal vrouwen vertelt dat vriendschappen er sinds de komst van hun kind anders uitzien. Ze hebben bijvoorbeeld minder contact of de contacten zijn anders. Marije (A) vertelt dat ze sommige vrienden vaker ziet dan voorheen, en anderen juist minder vaak. Bianca vertelt dat het minder vaak komt van spontane bezoekjes dan voorheen. Verschillende vrouwen merken op dat de vriendschappen met vriendinnen met kinderen anders is dan met vriendinnen zonder kinderen. Nathalie en Hedwich vinden het bijvoorbeeld soms lastig dat hun vriendinnen zonder kinderen in een andere fase zitten dan zij, en dat vriendschappen daardoor anders zijn dan vroeger. Anne (A) merkt dat ze de neiging heeft meer naar vriendinnen met kinderen te trekken dan naar vriendinnen zonder kinderen. Maar ze vindt het ook leuk om uit te gaan met haar vriendinnen zonder kinderen en zich even geen moeder te voelen. Judith vertelt dat ze sinds ze zelf moeder is heel anders kijkt naar haar vriendinnen die al eerder kinderen hadden. En Hedy vertelt dat ze nu meer aansluiting vindt bij haar vriendinnen nu ze zelf ook moeder is. Met vrienden die (nog) geen kinderen hebben, ervaart ze een andere relatie. Tot slot vertelt Jill dat haar vriendengroep niet is veranderd. Zij wil het met haar vrienden graag over “andere onderwerpen dan poepluiers” hebben en vindt het jammer dat het met vrienden met kinderen vaak alleen maar over de kinderen gaat.

Meerdere vrouwen benoemen dat zij vanuit hun omgeving negatieve reacties en bemoeienis hebben ervaren bij keuzes die ze maakten of op persoonlijke omstandigheden. Deze ongevraagde adviezen en bemoeienissen vonden zij lastig en vervelend. Ze willen niet dat andere mensen dingen voor hen gaan bepalen. Shamilla vertelt bijvoorbeeld dat ze negatieve reacties kreeg als ze stond te roken. Andere vrouwen kregen negatieve reacties op hun (te) kleine huis, over hun kledingkeuze, op de timing van de zwangerschap, op de plek waar ze wilden bevallen of op hun keuze om te stoppen met werken. Vrouwen kregen niet alleen reacties op hun keuzes, maar ook over hun veranderende lichaam. Anne (A) werd hier onzeker van. Tot haar verbazing kreeg Carian soms negatieve reacties op haar drieling zwangerschap. Ook Marije (A) ervoer druk vanuit haar omgeving. Haar vorige bevalling eindigde in een keizersnee, en ze voelde nu druk alsof ze zichzelf moest bewijzen van “oh, ik kan inderdaad ook op een natuurlijke manier bevallen”. Na de komst van de baby vertellen vrouwen dat ze opmerkingen kregen over de geschiktheid van een chronisch zieke moeder, over de snelheid van het kwijtraken van de zwangerschapskilo’s, over het hebben van huisdieren, over het slaapritme van de baby’s, en over de keuze voor een keizersnede, flesvoeding en fulltime werken.

Een aantal vrouwen kreeg positieve reacties uit hun omgeving op hun zwangerschap. Anne (B) vertelt hoe bijzonder ze zich hierdoor voelde tijdens haar zwangerschap. En Inge vertelt over de voorkeursbehandeling die ze van sommige mensen kreeg, waarvan ze vindt dat “je die verdient als je zwanger bent”. Marije (C) benoemt dat mannen liefdevol reageerden; dat vond ze leuk. Andere vrouwen vertellen dat ze het leuk vonden als mensen uit de omgeving hun buik wilden aanraken, of wanneer ze grappige opmerkingen kregen over hun buik. Heike vond het grappig dat mensen de behoefte voelden voorspellingen te doen over het geslacht van haar baby. Een aantal vrouwen vertelde dat ze positieve reacties hadden gekregen over de timing van hun zwangerschap of over het vertrouwen dat mensen in hen hadden als aanstaande ouders. Anne (A) vertelt over de onverwacht fijne reacties die ze kreeg toen ze een foto van haar zoontje, die het syndroom van Down heeft, op Facebook plaatse. Tegen haar verwachting in kreeg ze uitsluitend mooie reacties en gelukwensen.

Naast de steun van de partner geven de meeste vrouwen aan dat ze ook steun hebben gekregen vanuit de naaste omgeving. Voor verschillende vrouwen zijn de ouders een belangrijke bron van steun. Sandra kon tijdens haar zwangerschap bijvoorbeeld altijd bij haar ouders terecht. Na de zwangerschap krijgen verschillende vrouwen steun van hun ouders doordat hun kind af en toe gaat logeren, zodat de moeders kunnen bijtanken. Sanne vertelt dat ze het fijn vond dat haar zusje voor haar klaar stond. Veel vrouwen vertellen dat ze ook steun kregen van vriendinnen. Zo benoemen Menne en Marije dat ze met hun vriendinnen die al kinderen hadden goed konden praten. Amanda benoemt dat ze steun heeft gekregen van haar klas en haar mentor op school. Tot slot benoemen sommige vrouwen dat ze steun kregen van hun buren. Het accepteren van hulp was niet voor iedereen makkelijk, omdat men gewend was alles zelf te doen.