Het leven is de moeite waard

Kunnen mensen met dementie nog van het leven genieten? En wat maakt hun leven dan de moeite waard? In dit thema vertellen mensen met dementie dat het erg belangrijk is contact met anderen te hebben en dingen te ondernemen. Men vertelt dat ze zich goed voelen door zoveel mogelijk zelf doen en dat men kracht haalt uit vergelijking met lotgenoten. Ook put men plezier en steun uit bijvoorbeeld humor en geloof.

Voor bijna alle geïnterviewden maken de sociale contacten het leven de moeite waard is. Contact met de partner, de kinderen, de familie, vrienden, buren en mensen op de hobbyclub of bijvoorbeeld de dagopvang. Door deze contacten voelt men zich prettiger en ervaart men steun (zie ook thema: steun ontvangen). Men geniet ervan als de kinderen op visite komen of als men vrienden bezoekt. Het zijn de kleine attenties die het leven waardevol maken, zoals bij mevrouw de Does. Na een val komt haar buurman vaker langs om te vragen hoe het gaat en of hij wat voor haar en haar partner kan doen. De geïnterviewden voelen zich gelukkig als het goed gaat met de mensen om hen heen. Het meedoen aan sociale activiteiten, zoals de biljart- of jeu de boules-club, is erg belangrijk en men geniet van uitjes of bijeenkomsten. Het geeft sommigen het gevoel dat ze nog bij de ´normale´ mensen (in de maatschappij) horen.

Het leven is voor velen ook de moeite waard, omdat er nog genoeg dingen zijn die ze zelf kunnen ondernemen. Zelfredzaamheid betekent dat je zo zelfstandig mogelijk je eigen leven leidt en je eigen problemen oplost. De geïnterviewden realiseren zich dat ze steeds afhankelijker worden van de mensen om hun heen. Des te belangrijker is het om zelf dingen te ondernemen en door te gaan met het leven. Je lichamelijk gezond voelen en kunnen omgaan met de dementie, vindt men belangrijk. Zo vertelt de heer Slofstra dat hij zich gelukkig voelt "door mensen in verteerbare hapjes te ontmoeten".

Sommigen vertellen ze trots op zichzelf zijn als ze erachter komen dat er ook veel zaken goed gaan of ze bepaalde dingen weer kunnen. Dat geeft een bevestiging dat niet alles minder wordt, maar dat ze zich ook kunnen aanpassen. Het voelt als een overwinning als iets (nog steeds) lukt. Ans vertelt bijvoorbeeld dat hoewel ze de was niet netjes in de kast krijgt, ze er trots op is dat ze haar kleding weer wast. En soms voelt het ook als een overwinning als men zelfstandig een besluit heeft genomen. Mevrouw Stötefalk is trots op zichzelf omdat ze het lef had om haar rijbewijs in te leveren.

Men geniet van fietsen in de omgeving, wandelen in de natuur, bezig zijn in de tuin, boodschappen doen of lekker aanrommelen in huis. Als ze zich goed voelen en het ook nog mooi weer is, geniet men volop. Want dan kan je iets gaan ondernemen. Sommigen noemen ook de ligging van hun huis. De heer Slofstra woont in een bosrijke omgeving waar hij graag wandelingen maakt. Mien is erg blij met haar serviceflat, waardoor zij dagelijks zelf de boodschappen kan doen.

Opvallend is dat velen energie krijgen of zich gelukkig voelen door zich te vergelijken met lotgenoten. Dit speelt vooral op de dagopvang. De geïnterviewden zien dat het nog niet zo slecht met hen gesteld is en dat ze nog best wel veel kunnen in tegenstelling tot anderen. Dat vergroot het gevoel van eigenwaarde. De één krijgt een goed gevoel omdat men iets kan betekenen voor een lotgenoot of door de begeleiding te helpen. Anderen krijgen een goed gevoel, omdat ze merken dat ze 'beter' zijn dan de anderen, zoals bij mevrouw van der Linden. Het streelt haar ijdelheid als zij ziet dat ze nog één van de besten is op de dagopvang. Er zijn ook mensen, zoals Gerard, die zich beter voelen door dementie te vergelijken met andere ziektes.

Humor over dementie maakt de ziekte minder zwaar en houdt het leven draaglijk. Door ongelukjes of 'stommiteiten' met humor te benaderen, wordt het leven gemakkelijker, zeggen sommige geïnterviewden. Het zorgt ervoor dat je gemakkelijker met moeilijke dingen om kunt gaan. Henny: "ik houd niet van dat dramatische gedoe en daar iedere keer over in zitten". Het geloof geeft mensen steun en rust. Het is voor sommige mensen goed om te weten dat ze na overlijden naar de hemel gaan. De kerk biedt bovendien sociale contacten. Enkele mensen worden gelukkig door fijne herinneringen uit het verleden op te halen, zoals Rien. Hij denkt graag aan zijn passie voor wijn. En soms is men heel blij met een medische behandeling als remedie voor lichamelijke klachten. Sinds hij medicijnen tegen maagklachten krijgt, is het leven van Remmelt een stuk draaglijker geworden.