Voorbereiding op bevalling en komst kindje

De meeste vrouwen bereiden zich op de een of andere manier voor op de bevalling. Sommige vrouwen bereiden zich niet voor, omdat zij de bevalling op zich af willen laten komen. Zij zijn van mening dat je je niet kan voorbereiden op een bevalling, omdat je je bevalling niet in de hand hebt. In dit thema wordt beschreven hoe vrouwen zich voorbereiden op de bevalling. Bijvoorbeeld door het volgen van een zwangerschapscursus, het zoeken van informatie, het opstellen van een bevalplan, en het kiezen van een locatie voor de bevalling. Ook de voorbereidingen op de komst van het kindje worden in dit thema beschreven.

Veel vrouwen hebben ter voorbereiding op de bevalling een zwangerschapscursus gevolgd. Bijvoorbeeld de cursus Samen Bevallen, zwangerschapsyoga, hypnobirthing, haptonomie, of ademhalingsoefeningen gekregen bij de fysiotherapeut. Vrouwen kozen voor deelname aan een zwangerschapscursus om zich voor te bereiden op de bevalling of om andere zwangere vrouwen te ontmoeten en ervaringen uit te wisselen. Een vrouw koos voor een zwangerschapscursus uit angst voor de bevalling. Dit deed zij op advies van haar verloskundige. Enkele vrouwen vonden het belangrijk dat hun partner ook stilstond bij de zwangerschap en kozen daarom voor deelname aan een cursus waarbij ook partners werden betrokken. Deelname betekende voor vrouwen een moment om stil te staan bij of bewust bezig te zijn met de zwangerschap – eventueel samen met de partner. Tijdens de cursussen kregen vrouwen informatie over de bevalling, kregen zij ademhalingsoefeningen om de weeën op te vangen, en hadden zij de mogelijkheid om met andere vrouwen ervaringen uit te wisselen. Enkele vrouwen benoemen dat zij door deelname meer vertrouwen kregen in de bevalling en niet (meer) opzagen tegen de bevalling. Er zijn ook verschillende vrouwen die niet hebben deelgenomen aan een cursus. Bijvoorbeeld omdat ze vertrouwen op hun eigen lichaam, er geen tijd voor hadden, of verwachtten dat hun ervaring niet overeenkomt met andere vrouwen in de groep, bijvoorbeeld omdat ze zwanger zijn van een tweeling. Tanja verloor haar eerste kindje en het leek haar ingewikkeld om haar ervaringen te delen met andere vrouwen. De meeste vrouwen die zwanger zijn van een tweede of volgend kindje hebben niet deelgenomen aan een cursus, omdat ze er geen behoefte aan hadden, of omdat ze te druk waren met hun gezin. Inge nam juist wel deel aan een cursus; zij vond het zinvol om haar ervaringen van de eerste bevalling te delen met andere vrouwen. Tot slot vertelt Anne (B) dat haar omgeving verbaasd reageerde dat zij geen zwangerschapscursus wilde volgen.

Verschillende vrouwen hebben ter voorbereiding op de bevalling informatie opgezocht. Bijvoorbeeld omdat ze willen weten wat ze tijdens de bevalling kunnen verwachten. Carian benoemt dat het niet weten bij haar tot angst kan leiden. De vrouwen zochten onder andere informatie over het begin en verloop van de bevalling, thuisbevallingen, badbevallingen, pijnbestrijding, en houdingen om weeën op te vangen of om te bevallen. Vrouwen verzamelen informatie via de verloskundige en vrienden, of door het bekijken van videofilmpjes op internet. Daarnaast hebben verschillende vrouwen een voorlichtingsavond over de bevalling door de verloskundige bezocht, en/of hebben zij een voorlichtingsavond van het ziekenhuis bezocht, waarbij zij de verloskamers of geboortesuites konden bezichtigen. Verschillende vrouwen gingen specifiek op zoek naar verhalen van andere vrouwen via internet of via vrienden. Sommigen benoemen dat zij specifiek op zoek gingen naar positieve verhalen. Enkele vrouwen benoemen dat zij het boek Veilig Bevallen hebben gelezen. De informatie heeft vrouwen geholpen in dat ze nu weten wat ze kunnen verwachten, heeft hen geholpen bij het maken van keuzes rondom de bevalling, en heeft hen kracht gegeven dat bepaalde dingen toch mogelijk zijn. Er zijn echter ook vrouwen die bewust geen informatie over de bevalling hebben opgezocht, omdat zij de bevalling op zich af willen laten komen en zich niet druk willen maken over eventuele complicaties die zich zouden kunnen voordoen. Shamilla geeft aan dat zij daardoor meer angst zou hebben voor de bevalling.

Bij het voorbereiden op de bevalling hoort voor de meeste vrouwen ook het maken van een keuze voor een locatie. De meeste vrouwen hadden een keuze; enkele vrouwen hadden vanwege een indicatie geen keuze en moesten in het ziekenhuis bevallen. Bijvoorbeeld vanwege de gezondheid van het kindje of hun eigen gezondheid, of omdat een eerdere bevalling een keizersnede was. Enkele vrouwen hadden vooraf geen keuze gemaakt voor een locatie en maakten de keuze op het moment van de bevalling. Verschillende vrouwen wilden thuis bevallen, omdat dit hen prettiger leek om in een vertrouwde omgeving te bevallen. Enkele van hen merken op dat een ziekenhuisbevalling onterecht als heilig wordt ervaren. Marije (C) wilde thuis bevallen, omdat zij natuurlijk wilde bevallen. De meeste vrouwen die poliklinisch of in een geboortehuis wilden bevallen, kozen hiervoor omdat het hen een geruststellend en veilig gevoel gaf dat medische zorg dichtbij is voor wanneer dat nodig mocht zijn. Enkele vrouwen geven aan dat het de wens van de partner was om niet thuis te bevallen. De verloskundige van Judith adviseerde haar om niet thuis te bevallen, omdat zij op de vierde verdieping zonder lift woonde. Daarnaast leek het haar ook niet prettig om thuis te bevallen. Ze dacht dat ze dan afgeleid zou worden door de troep in huis en was bang dat buren haar zouden horen schreeuwen van de pijn. Sommige vrouwen konden vervolgens nog kiezen in welk ziekenhuis ze zouden willen bevallen. De keuze werd daarbij geleid door negatieve ervaringen in het ziekenhuis of de mogelijkheid of de partner kon blijven slapen of dat er een couveuseafdeling dichtbij was.

Verschillende vrouwen vertellen over het opstellen van een bevalplan. Een bevalplan is een plan waarin vrouwen hun wensen en verwachtingen rondom de bevalling kunnen aangeven. In dit plan hebben vrouwen hun wensen opgeschreven rondom de communicatie en begeleiding van zorgverleners, rondom pijnbestrijding, rondom de locatie van de bevalling, rondom het doorknippen van de navelstreng, rondom wie er aanwezig mochten zijn bij de bevalling, over houdingen waarin vrouwen de weeën willen opvangen of willen bevallen, en over wanneer de omgeving geïnformeerd mocht worden over de geboorte van het kindje. Verschillende vrouwen hebben beschreven dat zij in bad wilden bevallen. Emine had vanwege haar geloof specifieke wensen opgeschreven over het bedekt willen zijn tijdens de bevalling. Indira had in haar plan wensen opgeschreven met betrekking tot verlichting en muziek. Een andere vrouw had specifiek benoemd dat zij geen studenten bij de bevalling wilde. Het invullen van het bevalplan was voor sommige vrouwen lastig, omdat je niet weet hoe het zal gaan en wat je fijn vindt. Sommige vrouwen geven aan dat meer kopjes hen zou hebben geholpen. Inge heeft andere bevalplannen gelezen als inspiratie voor haar eigen bevalplan. Het hebben van een bevalplan en dat anderen op de hoogte zijn van jouw wensen gaf sommige vrouwen rust en vertrouwen. Voor Indira had het invullen van het plan tot doel dat zij zelf de regie zou hebben tijdens de bevalling. Er zijn ook verschillende vrouwen die geen bevalplan hebben opgesteld, bijvoorbeeld omdat de partner op de hoogte was van de wensen, of de wensen al mondeling met de verloskundige waren besproken. Een ander vertrouwt erop dat zorgverleners weten wat ze moeten doen tijdens de bevalling. Een vrouw vertelt dat zij geen plan had geschreven, omdat als haar wensen niet opgevolgd zouden kunnen worden door omstandigheden of complicaties, de bevalling alleen maar zou tegenvallen en het nog zwaarder zou maken.

Een andere keuze die vrouwen moeten maken voor de bevalling is de keuze voor borst- of flesvoeding. Verschillende vrouwen kiezen voor borstvoeding; anderen voor flesvoeding. De vrouwen die kiezen voor borstvoeding geven als reden dat zij het beste voor hun kindje willen, of dat het bijdraagt aan het opbouwen van een band door de intieme momenten. Xandra kiest voor borstvoeding omdat zij dit graag wil meemaken. Maar zij gunt haar man ook die intiemen momenten en is van plan om na een paar weken te gaan kolven, zodat haar man een flesje kan geven. Amina kiest voor borstvoeding omdat haar geloof dit voorschrijft. Anke wil graag borstvoeding gaan geven, maar vraagt zich af of haar lichaam dat aankan gezien het feit dat ze last heeft van hyperemesis gravidarum (zie Thema Zwanger – Complicaties bij moeder of kind). Meerdere vrouwen die kiezen voor flesvoeding, geven aan dat zij zichzelf geen “borstvoedings-type” vinden. Een vrouw geeft aan dat zij daarbij haar gevoel heeft gevolgd. Nathalie vertelt dat borstvoeding bij haar eerste kindje niet lukte. Zij kiest nu voor flesvoeding, omdat haar dat meer rust geeft. Dana heeft eerder botox-injecties gehad en vraagt zich af of dit nog ergens in haar lichaam zit en kiest daarom voor flesvoeding. Een vrouw vertelt dat ze negatieve reacties uit haar omgeving kreeg op het feit dat ze voor flesvoeding koos.

Voordat hun kindje geboren werd hebben de vrouwen ook allerlei andere voorbereidingen getroffen, zoals het uitzoeken en inrichten van een babykamer, het wassen van de kleertjes, het uitzoeken van geboortekaartjes en het regelen van kinderopvang. Enkele vrouwen vertellen dat zij hun huis moesten verbouwen om een babykamer te kunnen maken, of dat ze zijn verhuisd omdat hun huis te klein was voor een (extra) kindje. De een geeft aan dat zij genoot van bijvoorbeeld het rondstruinen in winkels. Voor een ander begon het meer te leven als ze bezig was met deze praktische voorbereidingen. Voor Marije (C) voelde alles wat je moet regelen als “overweldigend”. Heike vertelt dat het bij een tweede of volgend kindje makkelijker is om dit soort keuzes, bijvoorbeeld rondom kinderopvang, te maken. Zij gaan mee in de keuzes die al gemaakt zijn tijdens de eerste zwangerschap. Voor Anke, die last had van hyperemesis gravidarum (zie thema Zwanger – complicaties bij moeder of kind ), was het een teleurstelling dat het voor haar lastig was om spullen voor de babykamer te kopen. Tanja verloor haar eerste kindje, en was daardoor minder bezig met dit soort voorbereidingen. Sommige vrouwen ergerde zich aan de opdringerige manier waarop winkels en bedrijven jonge ouders proberen te manipuleren en een schuldgevoel en angst aanpraten.