Gerda Havertong

In 1995 sloeg de vader van Gerda Havertong alarm nadat haar moeder was weggelopen en al acht uur zoek was. Gerda begreep er niks van. Haar moeder was slecht ter been en hoe kon zij weglopen? Haar moeder bleek verward. Omdat haar moeder suikerpatiënt was, dacht Gerda in eerste instantie dat het daar mee te maken had. In Suriname, waar haar ouders op dat moment woonden, kon men niet constateren wat er aan de hand was. Gerda en haar broer en zussen hebben haar moeder naar Nederland laten overkomen en daar werd in 1995 een acute vorm van dementie geconstateerd.

Gerda en haar broer en zussen besloten dat het het beste voor haar moeder was dat ze in Nederland zou blijven. Gerda en haar zusje konden dan om de beurt voor haar zorgen. Gerda's vader wilde dat echter niet. Hij zei "Ik wil dit niet, ik kom niet. Als ik kom, dan is het om haar op te halen". Dat was erg pijnlijk en verdrietig voor de familie. Niet alleen voor Gerda, maar ook voor haar vader, die het gevoel had iedereen kwijt te zijn. Het was een wederzijdse machteloosheid ten gevolge van de dementie. Uiteindelijk besloten ze haar moeder terug te laten gaan naar Suriname, waar haar vader met hulp van anderen voor haar moeder zorgde.

Na twee jaar werd haar moeder opgenomen in een verpleeghuis in Suriname. Hoewel de zorg lief en aardig was, had men onvoldoende kennis om haar moeder echt te helpen. Zo moesten Gerda en haar broer en zussen bijvoorbeeld regelen dar er iemand van buitenaf langskwam om haar te douchen, haar haren te wassen en haar eten te geven. Gerda ging regelmatig naar Suriname, net als haar broer en zussen die allemaal verspreid over de wereld wonen. Ze wisselden elkaar af. Op een gegeven moment besefte Gerda dat haar moeder, haar moeder niet meer was. Ze rouwde om iemand die leefde, maar die er eigenlijk niet meer was.

In de laatste periode van haar leven lag haar moeder alleen nog maar in bed. Ze kwam er niet meer uit, kon niet meer in een rolstoel zitten en staarde alleen maar. "Haar geest en lichaam vermengden zich met elkaar". Juist op het moment dat Gerda bad om haar moeder te laten gaan en haar te verlossen uit haar situatie, overleed haar vader. Gerda wist niet meer of ze rouwde om het verlies van haar vader of om het feit dat haar moeder daar lag. Een jaar later in 1999 overleed ook haar moeder. Het verdriet om haar moeder was groot. Samen met haar broer en zussen heeft ze veel verdriet gehad, waardoor hun onderlinge band sterker is geworden.

Gerda vindt dementie het ergste wat een mens in een leven kan meemaken. Het is ontluisterend, een vorm van vegetatie. Het maakt van iemand een ander persoon, een niet aanvaardbaar wezen. Gerda vindt het mensonterend dat je niet meer met elkaar van gedachten kunt wisselen, je vreugden, angsten en verdriet niet meer kan delen en niet meer kan communiceren, wat het hoogste goed is.

"Wat is de reden dat mijn moeder dit overkomt? Waartoe dient dit?", heeft Gerda zich regelmatig afgevraagd. Pas nu, 12 jaar later, denkt Gerda dat het misschien diende tot de dingen die ze nu doet, zoals de oprichting van Stichting Wiesje, een stichting die zich inzet om middelen bij elkaar te brengen, kennis over te dragen en voorzieningen te realiseren voor mensen met dementie in Suriname.