Amber

Als kind heeft Amber al veel meegemaakt. Op haar derde kwam ze terecht in de kinderpsychiatrie voor afwijkend gedrag en lichamelijke problemen waar geen oorzaak voor te vinden was. Haar moeder lag regelmatig in het ziekenhuis en moest vaak opgehaald worden met een ambulance. Haar vader was nauwelijks en op school werd ze veel gepest. In de familie was er sprake van seksueel misbruik wat maakte dat Amber een traumatische jeugd heeft gehad. ‘Dus ja, het is gewoon een aaneenschakeling eigenlijk van ja, best wel heftigheid in het leven en ja, niet wetende hoe ik dat kon uiten.’

 Op haar 12e kreeg Amber haar eerste psychotische ervaringen. Ze begon stemmen te horen en had veel ‘blackouts’ zoals ze zelf beschrijft. Fysiek was ze dan wel aanwezig maar eigenlijk zat ze compleet in haar eigen wereld. Dan reageerde ze ook nergens meer op. Deze ervaringen maakte haar angstig. Op een gegeven moment kon ze de stemmen in haar hoofd onderscheiden van de stemmen van andere mensen omdat er niemand aanwezig was in de kamer. ‘Het kon er best wel heel druk zijn in mijn hoofd, waardoor ik, ja, veel dingen ook niet meekreeg zeg maar het was een soort, ja, het leek wel een theatervoorstelling de hoeveelheid stemmen en ja, vrij onrustig allemaal’. In de klas werd ze achterdochtig en was het moeilijk om de negatieve stemmen te onderscheiden van de pestende kinderen. Wanneer iemand haar aankeek had ze vaak het idee dat het over haar ging.

Ze kreeg steeds meer last van psychotische en depressieve klachten. Haar moeder probeerde overal aan de bel te trekken. Op haar 13e kreeg Amber een onderzoek waaruit bleek dat een crisis opname noodzakelijk was.  Haar moeder probeerde haar goed voor te bereiden op deze opname en probeerde ervoor te zorgen dat ze wel naar school kon blijven gaan. Tussen haar 12e en 14e is ze twee keer opgenomen geweest. Haar opnames ervaarde ze als prettig. Het gaf haar veel rust en structuur. Er werd goed voor haar gezorgd en de dagindeling stond veelal vast. Als ze thuiskwam had ze vaak weer moeite om dit ritme vast te houden en kwam ze veelal in haar oude gewoontes terecht.

In de komende jaren is ze vaak van school gewisseld maar voelde ze zich wel gesteund door haar moeder en de hulp die ze kreeg. Hoewel er op school weinig ruimte was om over haar klachten te praten vonden ze haar wel slim en sterk genoeg om mee te doen in de klas. Amber kon redelijk meegaan en kon ook heel goed gedrag overnemen van anderen waardoor je dingen die minder gingen niet direct zag. Hierdoor werd Amber ook vaak overschat op school. Ook had ze het gevoel dat ze vaak niet goed begrepen werd. Zo botste ze veel thuis met haar moeder als die haar vroeg te helpen in het huishouden. Het leek alsof ik het allemaal wel aankan terwijl ik het eigenlijk niet begreep en dat het vaak overkwam alsof ik dingen expres niet deed, expres niet hielp in het huishouden, bijvoorbeeld, terwijl ik het eigenlijk echt niet zag. Dus ik had echt die sturing nodig van Joh doe dit of doe dat. Wil je me hierbij helpen en mijn moeder vaak zoiets had van ja, maar dat zie je toch dat onbegrip zeg maar en ja, dat daar vaak wederzijds onbegrip ontstond.’

Tijdens haar tweede opname vermoedde de artsen dat er sprake was van een borderline diagnose. Ze had veel moeite met het reguleren van haar emoties. Zo had ze last van woedeaanvallen en extreme huilbuien. Hoewel de kenmerken duidelijk waren kon de diagnose nog niet vastgesteld worden. Dit kon pas vanaf je 18e. ‘ik had het heel graag vastgesteld, omdat ik dan tenminste gerichte behandeling had kunnen krijgen en dat ik zelf ook wist waar het bij mij vandaan kwam, want dat vond ik zelf ook moeilijk. Maar ja, ik weet niet wat ik hiermee moet en waarom doe ik dit, waarom heb ik dit? Waarom heb ik het niet onder controle?’

Omdat ze voor iemand van 14 vrij volwassen overkwam is ze toen op een jongerenafdeling geplaatst met jongvolwassen van boven de 16. Achteraf was dit nog een te grote stap gebleken waardoor het traject wat normaal een jaar duurde na acht maanden werd beëindigd. Tijdens deze opname leerde ze veel over het omgaan met en het uiten van haar emoties. De jaren daarna is Amber begeleidend wonen trajecten gevolgd. Daarnaast heeft ze ook in een jeugdopvang gewoond. In totaal is ze 3 keer opgenomen geweest.  Ze kan niet alles meer goed herinneren van die tijd. Na een opname veranderde Amber ook van school omdat ze daar al werd gepest. Hoewel ze vaak de kans kreeg om het over te doen zat ze veel in haar hoofd. ‘Ja, ik kan het niet, ik ben een mislukking en stop maar, waardoor ik het of niet meer durfde en uiteindelijk te oud was om het jaar nog een keer over te doen.’

Toen ze op zichzelf ging wonen kwam ze in een depressie terecht. Vaak deed ze de ramen en deuren dicht. Ze had veel last van straatvrees en leefde als een kluizenaar. Ook bleven de klachten waar ze last van had aan haar knagen. Op een gegeven moment kreeg ze de ingeving of ze wellicht autisme heeft. De artsen trokken dit in twijfel omdat ze niet aan alle criteria voldeed. Ze is uiteindelijk op haar 28e gediagnosticeerd met een autismespectrumstoornis. Toen dit vastgesteld was voelde dit als een opluchting voor haar. ‘nu kan ik dus gaan leren, hè dat tuurlijk zijn er dingen wat het voor mij lastiger maakt om bijvoorbeeld van punt a naar b te gaan, maar die, die kan ik dus ook gewoon echt niet. Dus ik kan daar heel erg boos om blijven, naar mezelf. Maar ik kan ook nu meer proberen me daarbij neer te leggen, proberen te gaan accepteren. En hoe kan ik het dan met een andere weg wel? En dat is voor mij echt wel een omslag geweest.

Amber krijgt nog therapie en heeft een crisisplan opgesteld dit helpt haar om in de goede flow te blijven.  Inmiddels heeft Amber een relatie en woont ze samen met haar vriend. Haar huis voelt als een thuis en een plek waar ze zichzelf kan zijn. Ze is bezig met de opleiding ervaringsdeskundigheid en hoopt met haar ervaringen andere lotgenoten te kunnen helpen die het moeilijk hebben.