Advies andere mensen met post-COVID

Zoals de deelnemers zelf al zeggen: één advies voor mensen met post-COVID bestaat niet, omdat iedereen verschillend is. Daarom hebben we hieronder alle verschillende adviezen verzameld van deelnemers aan andere mensen met post-COVID. Sommige adviezen gaan vooral over wat mensen met post-COVID zelf kunnen doen (zelfzorg). Andere adviezen gaan over het vragen van hulp, het krijgen van zorg, en over specifieke zorg of hulpmiddelen die worden aangeraden. Er wordt ook aandacht besteed aan adviezen over hoe het beste met de omgeving omgegaan kan worden. Advies aan naasten en de omgeving van mensen met post-COVID wordt beschreven in het thema 'Advies naasten en omgeving'. Advies aan zorgprofessionals wordt beschreven in het thema 'Advies zorgprofessionals'.

Rust

Een advies dat veel terugkomt is om rust te houden en dan vooral in de beginfase van de aanhoudende klachten. Wat rusten precies is, kan voor iedereen anders zijn. Bijvoorbeeld voor Janneke is dat een klein stukje lopen in de buitenlucht. Voor Els is rusten juist helemaal prikkelarm rusten, door even te gaan liggen in een rustige, stille en donkere ruimte. Voor Lisa betekent rusten een heel rustig leven leiden. 

Acceptatie

Rusten is ook de situatie zoals die is, accepteren. Voor Marcel heeft dat te maken met het accepteren van hoe je situatie is en niet vechten om de oude te worden, maar leren omgaan met wie je nu bent. Anderen spreken daarbij over geduld hebben en het leven per dag bekijken. En als de dingen niet lukken je eraan over geven. Daarbij wordt ook het luisteren naar je lichaam erg belangrijk gevonden. Net als ervoor zorgen dat je niet over je grenzen gaat en goed op je grenzen let. Meerdere deelnemers geven aan moeite te hebben met het aanvoelen waar hun eigen grenzen liggen. Samira adviseert om dan iemand anders te vragen om je te helpen met het bepalen van je grenzen. 

Leermomenten en kijken naar de positieve aspecten

Yvonne adviseert om, hoe moeilijk het ook is, ook te kijken naar wat je uit je situatie kunt leren, en te zoeken naar leermomenten. Bijvoorbeeld door terug te kijken naar de kleine verbeteringen, de kleine successen die je al behaald hebt. Het kan ook helpen om te kijken naar welke positieve dingen het ziekzijn gebracht heeft, zegt ook Ron, hoe moeilijk deze ook te zien zijn. 

Hulp vragen

Schroom niet om hulp te vragen, adviseert Tessa. Dat kan aan je omgeving zijn, voor hulp in het huishouden of bij het doen van boodschappen. Maar het is ook belangrijk om op tijd hulp te vragen wat betreft zorg. “En blijf daarin ook niet geduldig afwachten, maar ga er zelf achteraan”, zegt Astrid. “Bagatelliseer het niet. Op het moment dat je klachten hebt moet je daarnaar laten kijken”, adviseert Marcel. Door op tijd hulp te zoeken bij je problemen en bij het helder krijgen je hulpvraag kan ook de juiste zorg op het juiste moment gestart worden. Meerdere deelnemers benadrukken daarbij ook het belang van proactief zijn en je niet zomaar weg laten sturen bij een arts, maar zorgen dat je gehoord wordt en daarbij niet opgeven. Ook geven meerdere deelnemers het belang aan van kritisch zijn. Kritisch wat betreft wat je nodig hebt en wil, maar ook wat betreft zorgvuldig kijken naar wie jou kan helpen en goed navraag doen naar mogelijke behandelingen. 

Specifieke zorg

Een aantal deelnemers raadt ook specifieke zorg aan. Voor Yvonne heeft de psycholoog erg veel geholpen, vooral bij het accepteren van de situatie zoals die is. Anderen raden met name ergotherapie aan, omdat ze daarmee meer inzicht kregen in hun energiebalans. “Energie werd een meetbaar iets. Ik moet zoveel rusten, en ik mag zoveel activiteiten doen”, vertelt Els. Als laatste raden twee deelnemers aan om vooral in beweging te blijven, bijvoorbeeld door fysiotherapie te doen of kleine stukken te lopen. Niet per se om te werken aan je conditie of herstel, maar vooral om het lichaam flexibel te houden. 

Meerdere deelnemers hebben ervaren dat mensen uit hun omgeving soms bedoeld of onbedoeld vervelende of negatieve opmerkingen maken over hun klachten. Het kan soms moeilijk zijn om hiermee om te gaan. Mike geeft aan: “Laat andere mensen maar zeggen en denken wat ze willen. Laat het los, laat het gaan”. Ook iemand anders adviseert daarbij om je niet gek te laten maken en er geen energie in te steken. “Blijf in plaats daarvan bij mensen waarbij je je goed voelt en waarbij je jezelf kan zijn en niet hoeft te vechten”. Jessica adviseert: “Praat erover, anders weten mensen ook niet dat er wat speelt”. Misschien zijn dat vrienden die je al hebt, maar desnoods zijn dat nieuwe mensen. Het kan ook helpen om lotgenotencontact te zoeken, vertelt Ron: “Het is vooral heel belangrijk om je zorgen te blijven delen”. Voor adviezen voor de omgeving of naasten van mensen met post-COVID kunt u het thema 'Advies naasten en omgeving' bekijken.