Kraamtijd

In dit thema worden de ervaringen met de kraamtijd en het kraambezoek beschreven. Ervaringen met de kraamzorg worden beschreven in het thema Zorgverleners; en ervaringen rondom het geven van borstvoeding worden beschreven in het thema Omgaan met en voeden van kindje.

De vrouwen die we gesproken hebben, hebben de kraamtijd verschillend beleefd. Verschillende vrouwen vertellen dat ze op een roze wolk zaten en omschrijven de periode als fijn, leuk, relaxed, rustig, magisch, of prachtig. Men vond het heerlijk om te knuffelen met hun kindje, of wakker te worden naast hun kindje. Claudia vond de momenten met z’n drieën het fijnst; dan kon ze genieten en verwonderen. Enkele vrouwen beschrijven dat ze een “zwevend gevoel” hadden. Marije (A) vertelt dat ze in haar handen knijpt dat ze de kraamtijd zo kon ervaren. Amanda vond het onvoorstelbaar hoe makkelijk het ging om voor haar kindje te zorgen. Andere vrouwen geven aan dat ze niet op een roze wolk zaten. Bijvoorbeeld omdat je wordt geleefd, de week intensief was, er veel op je afkomt, je moet wennen aan het ouderschap, een nieuw ritme moet vinden, alles in het teken stond van borstvoeding, of omdat hun kindje in het ziekenhuis lag. Andere vrouwen vonden de week fysiek zwaar. Ze waren moe, hadden pijn van de hechtingen, of last van stuwing of naweeën. Anne (B) voelde zich door de gebroken nachten en het slaapgebrek een zombie. Als gevolg hiervan konden zij deze week weinig tot niks doen. Zij konden bijvoorbeeld hun kindje niet verschonen of niet in bad doen. Een vrouw vertelt dat ze het jammer vindt dat ze haar kindje niet kon verzorgen de eerste dagen. Dit had een impact op haar gemoedsrust. Een andere vrouw vertelt dat ze de eerste dagen nog doorkwam op adrenaline, maar dat ze daarna “inkakte”. Shamilla vond de week zwaar, omdat ze alleen moest zorgen voor haar kindje. Ze kreeg alleen rust wanneer de kraamzorg er was. Verschillende vrouwen vertellen dat zij in de eerste dagen na de geboorte hun wereld klein probeerden te houden en zich afsloten van de buitenwereld – door bijvoorbeeld op bed te blijven liggen. Op een gegeven moment hadden zij de behoefte om hun wereld in stappen groter te maken – eerst naar de woonkamer en vervolgens naar buiten. Amanda wilde juist meteen al eruit en dingen doen. Enkele vrouwen vertellen over de kraamtranen die zij in de kraamweek hebben gehad. Voor sommigen waren dit tranen van geluk. Judith voelde zich in de nachten onzeker en keek uit naar het moment dat de kraamzorg weer kwam. Daarnaast vond zij het storend dat haar kindje steeds werd weggenomen. Zij had het gevoel dat zij haar kindje alleen zag om te verzorgen en te voeden. Enkele vrouwen vertellen dat ze van tevoren tegen de kraamweek opzagen, omdat ze bang waren voor een postnatale depressie, of omdat ze deze keer alleen moesten zorgen voor hun kindje. Tot slot benoemen enkele vrouwen nog het belang van het pakken van rust in de kraamtijd, bijvoorbeeld door op bed te blijven, het los te laten en het te laten gebeuren, en je te laten verwennen. Eén vrouw vond dat nog een hele kunst.

Vrouwen hebben verschillende ervaringen rondom het ontvangen van bezoek in de kraamtijd. Sommige vrouwen wilden juist graag bezoek ontvangen in de kraamtijd. Zij vonden het fijn om het te delen en hun kindje te laten zien. Anne (A) wilde graag bezoek ontvangen, zodat ze niet alleen was. Achteraf zegt ze dat ze hierdoor te weinig rust heeft genomen. Andere vrouwen ontvangen liever minder bezoek in de kraamtijd. Vaak is alleen naaste familie welkom. Later wordt dat in stappen uitgebreid naar andere familie en vrienden. Deze vrouwen wilden eerst tijd voor elkaar hebben en aan elkaar wennen. Anderen wilden niet te veel prikkels voor hun kindje. Claudia vertelt dat zij de geboortekaartjes bewust later heeft verstuurd, zodat men nog niet langs kon komen. Sommige vrouwen hebben ervoor gekozen om later – na een paar weken – een babyborrel of kraamfeest te organiseren. Anne (B) vertelt dat zij in eerste instantie veel bezoek hadden, maar dat dit te druk was. Vervolgens heeft ze samen met haar partner bewust rustmomenten ingepland. Dit was moeilijk, omdat ze aan de ene kant haar kindje wilde laten zien, maar aan de andere kant haar kindje ook rust wilde geven. Anne (B) vertelt ook nog dat sommige kraamvisite lang bleef. De kraamzorg heeft hen hierin geadviseerd. Enkele vrouwen vertellen dat zij moeite hadden met dat anderen hun kindje vast wilden houden. Zij wilden hun kindje beschermen. Een vrouw vertelt dat zij het als kwetsend heeft ervaren dat het bezoek alleen maar aandacht had voor haar kindje en niet voor haar – terwijl zij ook verzorging nodig had.

Enkele vrouwen hebben een deel of de gehele kraamtijd in het ziekenhuis doorgebracht. Bijvoorbeeld omdat ze zelf vanwege een keizersnede in het ziekenhuis moesten blijven, of omdat hun kindjes in het ziekenhuis waren opgenomen. De meesten van hen geven aan dat ze in het ziekenhuis werden geleefd, en daardoor soms zichzelf vergaten. Een vrouw vertelt dat ze het verschrikkelijk vond om haar kindjes steeds te moeten achterlaten. Het klopte voor haar gevoel niet – ze kon geen volledige moeder zijn. Dezelfde vrouw vertelt ook dat zij in het ziekenhuis kraamvisite ontving, maar dat zij daarbij de gezelligheid van een kopje koffie met iets erbij miste. Een vrouw vertelt dat ze het fijn vond dat ze op een gegeven moment thuis was, omdat ze toen de tijd kreeg om haar kindje echt te leren kennen. Carian vond de eerste nacht thuis verschrikkelijk; ze kwam handen te kort. Sommige vrouwen vertellen dat ze bij thuiskomst nog (extra) kraamzorg kregen. Tot slot vertelt een vrouw dat ze veel steun kreeg van haar partner, ouders en vrienden, die in die periode de oudere kinderen opvingen.

Enkele vrouwen vertellen dat zij het lastig vonden dat hun partner de kraamtijd anders beleefde dan zij. Judith vond het bijvoorbeeld lastig dat haar partner aan het genieten was, terwijl zij nog de bevalling aan het verwerken was en aan het herstellen was. Een andere vrouw vond het lastig dat het leven van haar partner doorging en dat van haar niet. Indira vond het bijzonder dat alles voor haar partner een nieuwe ervaring was, terwijl het voor haar niet nieuw was. Een vrouw vertelt dat haar man zich in de kraamweek opgesloten voelde in huis. Shamilla vertelt dat haar partner hun kindje niet durfde vast te houden, omdat hij bang was om het kindje pijn te doen. Claudia vertelt dat haar partner de kraamweek zwaar en niet leuk vond. Zij werd hier onzeker over. Hij werd ook ziek, waardoor zij alles alleen moest doen. Aan de ene kant voelde ze zich sterk, maar aan de andere kant was ze aan het overleven en kon ze niet genieten. Toen hij een diagnose kreeg, was Claudia opgelucht dat er een verklaring was voor het feit dat hij “het niet leuk vond”. Enkele vrouwen merkten nog op dat het belangrijk is dat de vader aanwezig is in de kraamweek, zodat hij ook alles kan leren van de kraamzorg.

Enkele vrouwen benoemen dat zij ook enkele praktische dingen moesten regelen in de kraamtijd, zoals het laten drukken van geboortekaartjes, het regelen van een traktatie voor de oudere kinderen op school, of het aangeven van het kind bij de burgerlijke stand. Enkele vrouwen moesten zelf aangifte doen. Dit was voor hen fysiek zwaar, omdat ze pijn hadden en nauwelijks konden lopen. Shamilla vond het daarnaast lastig om haar kindje achter te laten bij de kraamzorg. Zij wilde dan ook direct weer naar huis na de aangifte.

Vrouwen die hun kindje hebben verloren tijdens de zwangerschap vertellen dat zij een crematie of begrafenis moesten regelen. Het afscheid nemen van hun kindje was voor hun een heftig of traumatisch moment. Esther kreeg tussen de bevalling en de crematie bezoek van mensen die het kindje wilden zien. Dit voelde voor haar als een erkenning van haar kindje. Twee vrouwen vertellen dat zij hun kindje hebben opgebaard door middel van de watermethode. Hierbij wordt het kindje in een bakje met koud kraanwater gelegd waarbij het dezelfde houding aanneemt als in de baarmoeder. Tanja vertelt nog dat zij het lastig vond dat zij melk verloor. Ze kreeg medicatie om dit te stoppen.