Zelfstigma

We spreken van zelfstigma als iemand de negatieve denkbeelden die anderen over jou hebben overneemt en die op jezelf toepast. Vrijwel alle deelnemers hebben te maken gehad met momenten dat ze anders naar zichzelf zijn gaan kijken door hun psychotische ervaringen. Zo vertellen ze dat ze veel schaamte voelen of hebben gevoeld over hun ervaringen. Dit leidt tot een groot gevoel van onzekerheid en betekent voor sommige deelnemers dat ze zichzelf de schuld gaven van wat ze is overkomen. Zelfstigma is voor de meeste deelnemers de zwaarste vorm van stigma en kan allerlei verschillende vormen aannemen. In dit thema vertellen de deelnemers over hun ervaringen met zelfstigma.

Lang na de psychose voelt Vera zich in bepaalde groepen nog steeds een kneusje. Hoewel het gevoel kan verdwijnen ontstaat dat gevoel iedere keer weer opnieuw als ze ‘in de war’ is geweest. Veel deelnemers hebben een onzeker gevoel overgehouden aan hun psychosegevoeligheid. ‘Ben ik wel geschikt’ of ‘ik kan dit niet’ zijn gedachtes waar veel deelnemers regelmatig mee geconfronteerd worden. Andere deelnemers merken op dat onzekerheid over hun eigen kunnen iets is dat altijd in hun achterhoofd blijft hangen. Een constante twijfel en vooroordeel over zichzelf.

Veel deelnemers schaamden zich voor dingen die ze hebben gezegd of gedaan tijdens hun psychotische episode. Zo vertelt Karin dat de schaamte meteen weer omhoogkomt als ze denkt aan wat ze tegen haar baas en collega’s heeft gezegd. Dat gevoel van schaamte is jaren later nog steeds te voelen. Voor andere deelnemers maakt dit dat ze mensen van toen nog steeds niet zouden opbellen.

Sommige deelnemers kijken terug naar hun psychotische ervaringen met een gevoel van schuld. De vraag die voor Tinus blijft hangen is ‘had ik dit kunnen voorkomen?’. Andere deelnemers voelen zich juist schuldig tegenover hun omgeving en wat zij allemaal te verduren hebben gehad tijdens de psychose.